Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü’nün yayınlamış olduğu Yatırımcı Sözlüğü adlı kitap elime geçti. Bazı kelimelerin anlamlarını hem kendime not almak hem de yatırım dünyasında yeni olan dostlarımın öğrenmesi amacıyla yazmak istedim.
| Ar-Ge: Kültür, insan ve toplumun bilgisinden oluşan bilgi dağarcığının artırılması ve bunun yeni süreç, sistem ve uygulamalar tasarlamak üzere kullanılması için sistematik bir temelde yürütülen yaratıcı çalışmaları, çevre uyumlu ürün tasarımı veya yazılım faaliyetleri ile alanında bilimsel ve teknolojik gelişme sağlayan, bilimsel ve teknolojik bir belirsizliğe odaklanan, çıktıları özgün, deneysel, bilimsel ve teknik içerik taşıyan faaliyetlerdir. Aracı Kurum: Sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmak üzere, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından aracılık yetkisi verilmiş anonim ortaklıklardır. Benchmarking: Bir işletmenin rekabet gücünü yükseltmek amacıyla rekabet gücü yüksek diğer işletmelerin iş yapma tekniklerini incelemesi, kendi teknikleri ile kıyaslaması ve bu kıyaslamadan elde ettiği bilgileri kendi işletmesinde uygulamasıdır. Bilanço: Bir işletmenin belli bir tarihteki varlıklarını ve bu varlıkların sağlandığı kaynakları (borç ve öz kaynaklar) gösteren mali tablodur. Bileşik Faiz: Bir yatırımcının bankada bulunan ana parasına gelen faiz tutarının, ana paraya eklenmesinin ardından elde edilen toplam tutar üzerinden uygulanan faizdir. Cari Oran: İşletmenin bir yıl veya daha kısa sürede nakde çevirebileceği varlıklarının (dönen varlıklar), vadesi bir yıldan kısa olan borçlarına oranıdır. Ciro: Bir işletmenin gider ve maliyetleri düşürülmeden belirli bir süre içerisinde elde ettiği kazançtır. ÇED (Çevresel Etki Değerlendirmesi): Gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar bütünüdür. Dönen Varlıklar: İşletmenin bir yıl veya daha kısa sürede nakde çevrilebilecek varlıklarıdır. Duran Varlıklar: Bir yıldan kısa süre içinde nakde çevrilme niteliği taşımayan işletme varlıklarıdır. Faktoring: Firmaların mal ve hizmet satışlarından doğan vadeli alacaklarını bu alanda yetkilendirilmiş finansman şirketlerine daha düşük bir meblağ ile devretmesidir. Fizibilite Raporu: Yapılması planlanan bir yatırımın yapılabilir olup olmadığını sektörel, teknik ve finansal açıdan değerlendiren dokümandır. Fonlama (Kaynak Yaratma): Şirketlerin öz kaynaklarını kullanarak kaynak sağlama metodudur. Gerçek Kişi: Tam doğmak ve sağ olmak şartı ile kişinin anne karnından ölümüne kadar olan süreyi hukuken tanımlayan terimdir. GES: Güneş Enerji Santralinin kısaltması olup, güneşten gelen enerjiyi elektrik enerjisine çeviren sistemlerdir. Girişimci: Herhangi bir alanda iş fırsatları görüp olası riskleri alarak o işe atılan ve işin devamlılığını sağlayan kişi veya kişilerdir. Greenfield Investment: Bir şirketin yeni pazarlara girmek için doğrudan yatırım yoluyla başka bir ülkede yatırım yapılmasıdır. Halka Arz: Bir şirketin hisse senetlerinin çok sayıda ve önceden bilinmeyen yatırımcılara çağrı veya ilan yoluyla satışıdır. HES: Hidroelektrik Santralin kısaltması olup akan suyun gücünü elektriğe dönüştüren santral tipidir. İnovasyon: Yeni veya önemli derecede iyileştirilmiş mal, hizmet, süreç veya yöntemin gerçekleştirilmesidir. İntifa Hakkı: Mülkiyeti başkasına ait olan bir mal ya da hak üzerinde belirli kişi ya da kişilere tanınan yararlanma hakkıdır. İrtifak Hakkı: Tüzel bir kişiliğin kendine ait olmayan araziler üzerinde kullanım hakkı elde etmesidir. Kaldıraç Oranı: İşletmenin varlıklarının ne kadarının yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösteren orandır. Kitlesel Fonlama: Bir projenin veya girişim şirketinin ihtiyaç duyduğu fonu sağlamak amacıyla yetkilendirilmiş platformlar aracılığıyla halktan para toplanmasıdır. Know – How: Bir firmanın veya kişinin, bir ürün veya yöntem üzerinde sahip olduğu bilgi veya ticari sırdır. KOBİ: 250 kişiden az yıllık çalışan istihdam eden ve yıllık net satış hasılatı veya mali bilançosundan herhangi biri 125 milyon Türk Lirasını aşmayan ve yönetmelikte mikro işletme, küçük işletme ve orta büyüklükteki işletme olarak sınıflandırılan ekonomik birimler veya girişimlerdir. Konkordato: Bir borçlunun ticari durumunun sarsılmış olmasıyla alacaklıların, alacaklarını belli bir plana göre almaları konusunda kendi aralarında vardıkları ve mahkemece onaylanan anlaşmadır. Kredibilite: Kişilerin ve kurumların finansal değerleri temel alınarak çeşitli analizler doğrultusunda değerlendirilip kredi kuruluşlarına sunulmak üzere hazırlanmış finansal değer notudur. Likidite: İşletmelerin varlıklarının hızlı ve kolayca nakde çevrilebilme derecesidir. Lobicilik: Hükümetler veya uluslararası örgütler tarafından verilen kararları etkileme çalışmasıdır. Melek Yatırımcı: Yüksek risk ve yüksek büyüme potansiyeli içeren işletmelere, kuruluşlarının erken bir dönenimde yatırım yapan özel bir yatırımcı tipi olarak ifade edilen varlıklı kişilerdir. Menkul Kıymet: Para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere; 1) Paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin depo sertifikalarını, 2) Borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu kıymetlere ilişkin depo sertifikalarını ifade eder. Mortgage: Konut sahibi olmak için yeterli birikimi bulunmayan kişilere kira ödemesi yapar gibi aylık düşük taksitler ile ödeme yaparak ev sahibi olma imkanı sunan uzun vadeli yatırım aracıdır. Özkaynak (Özsermaye): İşletmenin belirli bir tarihteki varlıklarından bütün borçları ödedikten sonra geriye kalan varlıklardır. Portföy: Yatırım yapmak ve kazanç sağlamak amacıyla elde tutulan nakit para, döviz, altın, tahvil, hisse senedi, mevduat ve bono gibi yatırım araçlarının toplam değeridir. RES: Rüzgar enerjisini elektrik enerjisine dönüştüren santrallerdir. Temiz, yenilenebilir ve doğal enerji kaynağı olması nedeniyle tercih edilmektedir. Sermaye: Ekonomide; mal üretmek amacıyla kullanılan makina, fabrika gibi fiziksel araçlar olarak tanımlanmaktadır. Finans piyasalarındaki sermaye ise; para ve paraya çevrilebilen hisse senedi, tahvil ve bono gibi finansal ürünler olarak ifade edilmektedir. SPK (Sermaye Piyasası Kurulu): 6362 sayılı Kanun çerçevesinde sermaye piyasası kurumlarına; sermaye piyasası araçlarının ihraç ve halka arzı ile borsada işlem görmesine; sermaye piyasasının güvenilir, şeffaf, etkin, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin ve gelişmesinin sağlanmasına, yatırımcıların (sermaye piyasasında işlem gören fon sahibi kişiler/kurumlar) hak ve menfaatlerini korumaya yönelik düzenlemeler yapan kurumdur. Start-up: Hızlı büyüme potansiyeli olan, yenilikçi ve riskli girişimlere verilen isimdir. SWOT Analizi: Mevcut durumla ilgili yapılan, güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar ve tehditlerin belirlenmesine dayanan bir analiz yöntemidir. İngilizce’deki strenghts, weaknesses, opportunities ve threats kelimelerinin baş harflerinden oluşmaktadır. Tüzel Kişi: Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulmuş ve bağımsız bir hukuki kişiliğe sahip; hak, varlık ve borçlara sahip olabilme kudreti olan kişi veya mal topluluğudur. Örnek: Limited şirket Yatırım: Birikimlerin gelir sağlamak amacıyla kalıcı biçimde kullanılmasıdır. Yatırım Danışmanlığı: En geniş tabir ile, yatırımcıların herhangi bir yatırım aracı için gerçekleştirileceği çalışmalarda yazılı veya sözlü görüş ve tavsiyelerde bulunulmasıdır. Yatırım danışmanlığı ile yatırımcı planladığı yatırımın her sürecinde ihtiyaç duyduğu bilgi, yönlendirme, görüş alma ve planlama faaliyetleri için alanında uzman/yetkilendirilmiş/görevlendirilmiş kurum ve kuruluşlardan danışmanlık hizmeti almaktadır. Yatırım Fonları: Yatırım fonları; yetkili kuruluşlarca katılma belgesi karşılığında yatırımcılardan toplanan paralarla belge sahipleri hesabına, riskin dağıtılması ilkesi ve inançlı mülkiyet esaslarına göre çeşitli sermaye piyasası araçlarından oluşan ve portföyü işletmek amacıyla kurulan mal varlığıdır. Yatırım Teşvik Belgesi (YTB): Yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, yatırımın bu değerler ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halinde üzerinde kayıtlı destek unsurlarından istifade imkânı sağlayan, 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” kapsamında söz konusu kararın amaçları doğrultusunda gerçekleştirilecek yatırımlar için düzenlenen belgedir. Yatırım Yeri Tahsisi: 2012/3305 sayılı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” kapsamında desteklenen sektörel yatırımlara Yatırım Teşvik Belgesi ile kamu arazisinin tahsis edilmesidir. Yatırımcı: Kar elde etmek, avantaj sağlamak, sermaye birikimini artırmak veya çeşitli dönemlerde gelir elde etmek için çeşitli yatırım araçlarına sermaye koyan kişidir. Yatırımın Geri Dönüş Süresi: Herhangi bir yatırım aracına gerçekleştirilen yatırım sonrası elde edilen gelir veya değer artışı ile yatırım bedelinin geri kazanıldığı toplam süredir. Yenilenebilir Enerji: Sürekli devam eden doğal süreçlerdeki var olan enerji akışından elde edilen enerjidir. Yenilenebilir enerji kaynakları güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji, hidrolik enerjisi, biyokütle enerjisi ve hidrojen enerjisi olarak sıralanabilmektedir. |