Yüksek Enflasyon Döneminde Temettü Emekliliği Yalan mıdır?

Bir pazar sabahından herkese merhaba. Ekşi Sözlük’te temettü emekliliği başlığını takip eder ve elimden geldiğince kafasında soru işareti olanlara yardımcı olmaya çalışırım. Bazen bu hafta olduğu gibi başlık bir delinin kuyuya taş atması sonucu genelde şu argümanlarla dolu finansal cahiller tarafından işgal ediliyor;

“Türk borsasında bu iş olmaz yav, ABD’de yatırım yapman lazım. Bizim ülkede %5-10 temettü veriyorlar yıllık enflasyon ise %80. Bak Ereğli’ye parasını yatıranlar şimdi kan ağlıyor.”

Bunun üzerine ben de bugün bir yazı kaleme almak istedim. Dilim döndüğünce “temettü emekliliği” adıyla anılan temettü hisselerinden gelen ödemelerle yaşamını devam ettirmeye dayalı yatırım stratejisini iki aşamaya ayırarak anlatacağım ve geçmiş verilere dayalı olarak getirimizi enflasyon/dolar/gram altın ile karşılaştırarak göstereceğim.

1. BİRİKİM dönemi

Kişinin temettü emeklisi olabilmek için gereken anaparayı biriktirdiği dönemdir. Bu dönem kişinin yaşına, gelirine, mal varlığına, aldığı riske ve hedefine bağlı olarak uzayıp kısalabililir.

• Yaş: 18 yaşında ailesinden aldığı harçlıkla bu yatırım türüne bağlı kalarak yatırım yapmaya başlayan birinin portföye yapacağı eklemeler çok küçük tutarlarda olduğu için örneğin 20 yılda hedefine ulaşarak 38 yaşında emekli olabilecekken, 40 yaşında yatırıma başlayıp hayatında en yüksek gelir düzeyinin olduğu dönemleri yaşayan birinin portföye yaptığı eklemeler daha büyük olacağı için hedefine 10 yıl içinde ulaşabilir. Ancak yine de erken başlamanın avantajını yaşayan 18 yaşındaki dostumuz 38 yaşında emekli olabilirken, 40 yaşındaki abimiz 50 yaşına geldiğinde emekli olabilecektir.
• Gelir: Asgari ücretle yaşayan birinin tasarruf oranı oldukça düşüktür. Günümüzde asgari ücretle çalışan ve 2 çocuk sahibi bir çiftin, elde ettikleri 11.000 lira gelirin %10’unu tasarruf etmesi bile oldukça güçtür. Aynı şekilde 2 çocuk sahibi olup aylık 40.000 lira gelir elde eden beyaz yakalı bir çift ise eğer isterlerse %50 tasarruf oranını yakalayabilirler. Haliyle tasarruf oranı daha yüksek olan ikinci çiftimiz hedefine daha kısa sürede ulaşacaktır.
• Mal varlığı: Hayata benim gibi sıfırdan, hatta eksiden başlayan bir yatırımcının başlangıç portföyü “0” lira olduğu için hedefine ulaşma süresi ailesinin yardımıyla ev, araba sahibi olan birinin hedefine ulaşma süresiyle aynı olmayacaktır. Ben profesyonel çalışma hayatıma 2 yıl önce başladım ve ailemden maddi anlamda destek alamadığım gibi onlara destek veriyorum. Burada bir mızmızlanma olduğunu düşünmeyin aksine aileme destek olabildiğim için çok ama çok mutluyum. Herkesin ailesinin maddi durumu bir değil. Sadece bu faktörün de hedefe ulaşma süremizde oldukça etkili olduğunu belirtiyorum.
• Alınan risk: İnsanların yatırım yaparken alacakları risk de hedeflerine ulaşma sürelerini çok net şekilde etkiler. Portföyünü %100 hisse senedinden oluşturan biri, %50 hisse senedi/%20 eurobond/%15 döviz/%15 altın şeklinde portföy oluşturan birine göre daha çok risk alır. İlk örnekteki kişi muhtemelen ikinci kişiden daha hızlı hedefine ulaşacaktır ancak aynı zamanda hedefine hiçbir zaman ulaşamama ihtimali de aldığı riskten ötürü ikinci kişiden daha fazladır. Aynı şekilde portföyünde bulundurduğu hisse senetlerinde sadece ülkenin en büyük 3-4 şirketine yatırım yapan birinin hedefe ulaşma ihtimali daha çok olsa da, büyüme hisselerine de portföyünde yer veren birinin bu hedefe ulaşma süresi muhtemelen daha kısa olacaktır.
• Hedef: Anaparayı biriktirme döneminin süresini belirleyen en önemli kriterdir. Aktif çalışma hayatında aylık x tutarda kazanca sahip birinin emeklilik döneminde aylık 2x tutarda gelir beklemesi onun hedefine ulaşma süresini oldukça uzatacaktır. Adı üstünde temettü emekliliği, emeğinizin karşılığını aldığınız bir dönemdir. Siz emek verdiğiniz dönemde aylık x tutarda kazanıyorken, emeklilik döneminde 2x kazanmak istiyorsanız gerçekten sağlam bir borsa bilgisine, sağlam bir yatırım stratejisine ve uzun vadeli yatırımcı olabilecek psikolojiye sahip olmanız gerekir.

2. temettü emekliliği dönemi

İşte yıllardır ektiğimiz tohumların meyvesini yemeye başladığımız o güzel döneme geldik🙂 Yıllar boyu birikimlerimizle yatırım yaparak gereken anaparaya ulaştık ve artık gelen yıllık temettülerimiz ile hayatımızı sürdüreceğiz. Örneklemimde 10 yıldır temettü emeklisi olan ve 2013-2022 arası 10 kere temettü ödemesi alarak yaşamını sürdüren bir kişi olduğunu varsaydım. Ülkemizdeki uzun süredir faaliyet gösterip alanında en iyilerden olan, her yıl düzenli temettü ödemesi yapan, her yıl verdiği net temettüyü düzenli olarak artıran EREGL ve FROTO şirketlerini inceleyeceğim. Zaten ülkemizde bu kriterlere uyan şirket sayısı iki elin parmaklarını geçmiyor. VESBE, TOASO, DOAS, AKSA, EGEEN, ISDMR gibi şirketleri de bu kriterlere uyan şirketlere ekleyebiliriz. Ancak emin olun çoğunun 10 yıllık getirisi EREGL ve FROTO’dan çok daha yüksek🙂

1. EREGL

2. FROTO

Görüldüğü gibi iki hissede de anaparaya dokunmayıp sadece gelen temettüleri harcayarak yaşayan biri 2013 yılında bir asgari ücret kadar gelir elde ederken günümüzde 4 asgari ücret harcayacak kadar gelir elde edebiliyor. Aynı zamanda 10 yıl içinde anapara FROTO’da 17 kat, EREGL’de 14 kat artmış. Yazdığım ancak hesaplamadığım diğer hisselerin çoğunda getiri FROTO ve EREGL’den bile daha fazla olmuş. Temettü emeklisi bir kişinin bu tarz hisselerden farklı sektörlerden oluşan 4-6 hisseye parasını pay etmesi halinde hem alım gücü her geçen yıl artıyor hem de kenardaki anaparası da katlanarak artıyor. Şimdi bu iki hissenin anapara ve temettü tutarlarının 10 yıllık artış oranı ile dolar, altın ve tüfe artış oranını kıyaslayalım.

Görüldüğü gibi temettü emekliliği dediğimiz düzen bir ponzi sistem olmadığı gibi gayet makul oranda getiri sağlayan yatırım stratejisidir. Bu yatırım stratejisinin en büyük zorluğu uzun vadeli yatırımcı olabilecek iradeye sahip olabilmektir. Temettü hisselerinde temettü verimine bakarak her yıl %5-10 kazanç getiriyor diye düz bir bakış açısıyla bakarsak çok yanılırız. Çünkü en basit örnek olarak EREGL 2021’de %12 temettü verimiyle temettü dağıttığında 1,57 lira temettü dağıtırken 2022’de yine hemen hemen aynı verimle %12,27 temettü verimiyle temettü dağıttığında 4 lira temettü dağıttı. Siz hiçbir bilginiz olmadan %12 kazandım diye düşünürseniz yanılırsınız. Aslında size verdiği temettü önceki yıla göre %154 artış yaşamış. Temettü emekliliğindeki en büyük risk büyük kriz dönemlerinde şirketlerin değerlerinde yaşanan düşüş nedeniyle düşük temettü dağıtımı politikası olabilir. Ancak bunu da farklı sektörlerden şirketlerden alım yaparak hedge edebilirsiniz. Örneğin 2022 yılı EREGL ve FROTO için Nisan ayından itibaren başlayan resesyon endişesi ile kötü geçerken aynı yıl EGEEN, AKSA gibi şirketler için oldukça güzel geçti. Bu tarz portföy çeşitlendirmesi sizi sürprizlerden korur. Ayrıca görüldüğü gibi alınan temettü her geçen yıl artarken geçen yıl 10 lira, bu yıl 12 lira temettü gelirimiz varsa(enflasyondan arındırılmış reel anlamda %20 artış) bu yıl 12 liranın tamamını harcamak yerine 11 lira harcayıp 1 lirayı yine anaparaya katarsak hem bileşik getiriye devam ederiz hem de bir kriz döneminde anaparayı eksiltmemiş oluruz.

Umarım yazıyı faydalı bulup beğenmişsinizdir. Aklınıza takılan veya tartışmak istediğiniz konuları her zaman yorum yazarak veya Ekşi ve Twitter hesaplarıma mesaj atarak söyleyebilirsiniz. İyi günler diliyorum!

Ekşi Sözlük Hesabım

Twitter Hesabım